یا حـ ـسـ ـیـ ـن
همه حرف من با تو ...
زود بیدار شدم تا سر ساعت برسم
باید این بار به غوغای قیامت برسم
من به قد قامت یاران نرسیدم ای کاش
لا اقل رکعت آخر به جماعت برسم
آه مادر! مگر از من چه گناهی سر زد
که دعا کردی و گفتی به سلامت برسم؟
طمع بوسه مدار از لبم ای چشمه که من
نذر دارم لب تشنه به زیارت برسم
سیب سرخی سر نیزه است دعا کن من نیز
این چنین کال نمانم به شهادت برسم...
باز از محمد مهدی سیار عزیز!
هُوَ الَّذی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ*
بنگر چه کرده ای!
ای شوخ و شنگ! ای تر و تازه!
باران ناگهان!
هر چاله چوله ای
آیینه ای شده ست پر از ابر و آسمان
هر جا که پای می نهی ابری روان شده
بنگر، زمین گُله به گُله آسمان شده!
محمد مهدی سیار / از کتاب رودخوانی
هوای معرکه ایست. عجیب اینکه وبلاگستان را خاک مرگ پاشیده اند انگار. کسی از این باران دلپذیر پاییزی چیزی ننوشته است. لااقل همسایه های با ذوق مجازی ما. پاییز باشد، مهر باشد، باران باشد، هوای لطیف و آرامش بخش این روزها باشد و سکوت کنیم ؟ هیهات!
* اوست نازل کننده باران
یا حـ ـسـ ـیـ ـن
حر و توبه اش نشون میده اگر حرمت نگه داریم میشه برگشت. یک نقطه سفید، انسان رو عاقبت به خیر می کنه حتی اگر مصداق "یصدون عن سبیل الله" شده باشیم. نه فقط چون حر راه رو بر سیدالشهدا بست، بلکه چون صدها نفر به تبعیت او در برابر امام قرار گرفتند. این روزها خیلی حرمت شکنی ها رو دیدیم. اما ماجرای حر امیدوارمون می کنه ...
از اون طرف کسی مثل "ضحاک بن عبدالله"، بعد از ظهر عاشورا و پس از مجاهدت های زیاد از یاری امام دست کشید و فرار کرد... مرحوم علی صفائی می فرمود: "خدایا شمشیرهای ما رو از سر اولیائت بردار..." هیچکدوم ما ایمن نیستیم از اینکه در برابر سیدالشهدا بایستیم. دعا کنیم که این دعای عظیم ریارت عاشورا در حق همه مون مستجاب بشه که : "الهم اجعل محیا محیا محمد و آل محمد و مماتی ممات محمد و آل محمد" ... ان شا الله زندگی هامون در مسیر رضایت حضرت ولی عصر باشه ...
:::
این روزها با این شعر گذشت ... باز هم از محمدمهدی سیار و شعرهای فوق العاده اش ...
ما را نمانده است دگر وقت گفتگو
تا درد خویش با تو بگوییم مو به مو
از خار،گرچه گرد حرم پاک کرده ای
تا شام و کوفه راه درازی است پیش رو...
خون، گوشواره ها زده بر گوشهایمان
صد بغض مانده جای گلوبند در گلو
تنها گذاشتیم تنت را و می رویم
اما سر تو همسفر ماست کو به کو
بی تاب نیستیم...خداحافظت پدر!
بی آب نیستیم ...خداحافظت عمو!
محمد مهدی سیار
یا حـ ـسـ یـ ـن
رفتی و این ماجرا را تا فصل آخر ندیدی
عباس من! دیدی اما مانند خواهر ندیدی
آن صورت مهربان را، محبوب هر دو جهان را
وقتی غریبانه می‌رفت بی یار و یاور ندیدی
آری در آوردن تیر بی دست از دیده سخت است
اما در آوردن تیر از نای اصغر ندیدی
حیرانی یک پدر را با نعش نوزاد بر دست
آن بهت و ناباوری را در چشم مادر ندیدی
شد پیش تو نا امیدی، تیر نشسته به مشکت
مثل من اطراف عشقت انبوه لشکر ندیدی
بر گودی گرم گودال خوب است چشمت نیفتاد
چون چشم ناباور من دستی به خنجر ندیدی
مجنونی اما برادر مجنون تر از من کسی نیست
آخر تو بر خاک صحرا لیلای بی سر ندیدی
قاسم صرافان
یَا مُونِسَ اَلْمُسْتَوْحِشِینَ
او را روی پایم گذاشته ام تا بخوابد. دارم برایش قرآن می خوانم. آیت الکرسی (یا به قول خودش وقتی کوچک بود : آیت الپرسی! ما هم توی دهانمان افتاده بود. بعد ها خودش غلطمان رامی گرفت. می گفت بابا چرا غلط می گی؟ آیت الپرسی نه که، آیت الکرسی! می گفتم خودت بچه بودی می گفتی آیت الپرسی! اما زیر بار نمی رود و تا درستش را نمی گفتیم رها نمی کندمان). ناگهان و بدون هیچ مقدمه ای شروع کرد به گریه کردن.
با گریه می گوید : "بابا! یه چیزی می گویم به خدا بگو...!"
می گویم: "گل بابایی! خدا صدای خودت رو بهتر می شنوه... خودت بگو بهش"
می گوید : "نه شما خودت بگو! بهش بگو : "شما و مامانی هیچوقت نه پیر بشید و نه بمیرید...""
نمی دانم چه باید بگویم... اشک هایش زیاد می شود... مانده ام. فاطمه جان را صدا می کنم... تا حل و فصل کند...
:::
نمی دانم چه می گویند. فقط شنیدم که می گفت: باباجون و مامان جون چرا موهاشون سفید شده؟ کی به دنیا اومدن که پیر شدن؟ به خدا بگین اوها هم هیچوقت پیر نشن و نمیرن... و باز گریه می کند...
:::
به مادرش رفته است. مادرش هم غصه خور است غصه از دست دادن و فراق. حرف رفتن و از دست دادن آدم های نزدیک را نمی تواند بشنود... اگر درباره رفتن و مرگ شوخی کنم کلی باید جواب بدهم... بچه مادر است!
یا رب العالمین
+ بابا! خدا رو کی آفریده؟!
- خدا خودش همه رو آفریده کسی خدا رو نیافریده
+ {بعد از کمی مکث و فکر کردن} آخه نمی شه که خدا رو نه کسی آفریده باشه و نه به دنیا اومده باشه! میشه؟
رسیدیم به یکی از قسمت های سخت تربیت بچه ها...
یا علی
به نظر من اگر عید غدیر، عید ولایت ه، پس باید بیش و پیش از سخن از فضایل و مدح امیرالمومنین (ع)، از ولی حی و زنده مون صحبت کنیم و به یاد او باشیم. غدیر برای ما روز بیعت با حضرت ولی عصر لرواحنا له الفدا است. یعنی باید خودمون رو در حالی ببینیم که دست در دست آقامون گذاشتیم و با او داریم بیعت می کنیم. پس بیاین این عبارات رو با نیت و قصد معنا، و واقعی خطاب به حضرت بقیه الله بخونیم و پیمان ببندیم با او...:
اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ لَهُ فِی صَبِیحَةِ یَوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَیَّامِی عَهْدا وَ عَقْدا وَ بَیْعَةً لَهُ فِی عُنُقِی لا أَحُولُ عَنْهَا وَ لا أَزُولُ أَبَدا اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ [وَ الْمُمْتَثِلِینَ لِأَوَامِرِهِ ] وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْهِ...
خدایا در صبح این روز و تا زندگی کنم از روزهایم، برای آن حضرت بر عهده ام، عهد و پیمان و بیعت تجدید می کنم، که از آن رو نگردانم، و هیچ گاه دست برندارم.
خدایا مرا، از یاران و مددکاران و دفاع کنندگان از او قرار ده، و از شتابندگان به سویش، در برآوردن خواسته هایش، و اطاعت کنندگان اَوامرش، و مدافعان حضرتش، و پیش گیرندگان به جانب خواسته اش، و کشته شدگان در پیشگاهش
پ.ن: امیدوار باشیم و دعا کنیم که از جمله اون "بخ بخ"گویانی نباشیم که دو سه ماه بعد در زمره دشمنان حضرت امیر مومنان قرار گرفتند و سال بعد و سالهای بعد هم همچنان در خیل محبین اهل بیت باشیم ان شا الله...
اون اتفاق مخصوص ۱۸ ذی‌الحجه سال ۱۰ هجری قمری نبود و من وشما هم نباید خودمون رو دور از چمیم کاری ببینیم چنانچه کردند و دیدیم که کردند...
پ.ن2 : این ابیات رو در مدح مولامون امیرالمومنین (ع) می نویسم که جان همه انبیا و اولیاست و مدح او مدح همه آنها:
معادلات جهان را علی به هم زده‌ای تو
بگو چگونه کنار خدا قدم زده‌ای تو؟
به گوشه گوشه‌ی عالم اگر قلندر مستی است
لبی به گوشه‌ی جامش - به مِی قسم! - زده‌ای تو
شب سیاهِ عرب هم، مقدّر است بسوزد
به پای آتشِ عشقی که در عجم زده‌ای تو
دل مزارع گندم پیِ نسیم خوشی رفت
مگر که نان جُوی را دوباره نم زده‌ای تو
شبی کنار یتیمان به صورت نگرانم
نگاه کردی و گفتی: چقدر غم زده‌ای تو
و من چه شاعر و شادم از آن شب غزل انگیز
که با لطافت دستت به شانه‌ام زده‌ای تو
جهان سخن شد و از «لا»ی ذوالفقار تو دیدم
که با لبان دو دم از یگانه دم زده‌ای تو
خیال خیبرت آمد، تمام شعر فرو ریخت
ردیف و قافیه‌ام را ببین به هم زده‌ای تو
بیا و از دلِ مستم، بدون واسطه بشنو
نوای بی دلی‌ام را، علی علی علی‌ام را
قاسم صرافان
بهتون و به حودم عید غدیر رو تبریک عرض می کنیم ان شا الله زیر سایه و در زیر نگاه آقامون باشیم و در همین راه بمیریم ...
اَلْحَمْدُ لله الَّذی لَیْسَ لِقَضآئِهِ دافِعٌ وَلا لِعَطائِهِ مانِعٌ
دعای عرفه سید الشهدا (ع) به آدم یاد میده که نهایت برکت و خیر در قضا و قدر خداوند برای انسان، وقتی به دست میاد که انسان همه چیز رو به او بسپره. اختیار خودش رو کامل در دستان او بگذاره** حتی از او زودتر رسیدن آنچه تاخیرش را برای انسان صلاح دیده، نخواهد و دیرتر رسیدن آنچه برای انسان زودتر رسیدنش را خیر دیده نپسنده**...
* سعدی
** اِلهی اَغْنِنی بِتَدْبیرِکَ لی عَنْ تَدْبیری وَبِاخْتِیارِکَ عَنِ اخْتِیاری
خدایا با تدبیر های خودت برای من، من را از تدبیر اندیشیدن برای خویشتن غنی کن و با انتخاب هایی که برای من می کنی من را از انتخاب های خودم بی نیاز نما ...
*** اَللّهُمَّ اجْعَلْنی اَخْشاکَ کَانّی اَراکَ وَاَسْعِدْنی بِتَقویکَ وَلا تُشْقِنی بِمَعْصِیَتِکَ وَخِرْلی فی قَضآئِکَ وَبارِکْ لی فی قَدَرِکَ حَتّی لا اءُحِبَّ تَعْجیلَ ما اَخَّرْتَ وَلا تَاْخیرَ ما عَجَّلْتَ
و خیر در قضایت را برایم اختیار کن، و به من در تقدیرت برکت ده، تا تعجیل آنچه را تو به تأخیر انداختی نخواهم، و تأخیر آنچه را تو پیش انداختی میل نکنم...
**** در این روز عظیم رفقا و همسایه ها رو یادمون نره ...
بسم الله الرحمان الرحیم
وَ قالَ الشَّیطانُ لَمّا قُضِیَ الأَمرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَکُم وَعدَ الحَقِّ وَ وَعَدتُکُم فَأَخلَفتُکُم ۖ وَ ما کانَ لِیَ عَلَیکُم مِن سُلطانٍ إِلّا أَن دَعَوتُکُم فَاستَجَبتُم لی ۖ فَلا تَلومونی وَ لوموا أَنفُسَکُم ۖ ما أَنا بِمُصرِخِکُم وَ ما أَنتُم بِمُصرِخِیَّ ۖ إِنّی کَفَرتُ بِما أَشرَکتُمونِ مِن قَبلُ ۗ إِنَّ الظّالِمینَ لَهُم عَذابٌ أَلیمٌ
سوره ابراهیم / آیه 22
و چون کار از کار گذشت، شیطان مىگوید: در حقیقت خدا به شما وعده داد، وعده ای راست؛ و من به شما وعده دادم و تخلف از وعده ام نمودم (ضمن اینکه) و مرا بر شما هیچ تسلطى نبود جز اینکه شما را دعوت کردم و اجابتم نمودید. پس مرا ملامت نکنید و خود را ملامت کنید من فریادرس شما نیستم و شما هم فریادرس من نیستید. من به آنچه پیش از این مرا [در آن] شریک مىدانستید کافرم! آرى ستمکاران عذابى پردرد خواهند داشت...
:::
دلم گرفته است. دلم از خودم گرفته است که محکم نیستم در راهی که بی گمان می دانم درست است. نورش را و درستی اش را انگار که با چشم سر می بینم. انقدر واضح و انقدر بی شائبه. اما مثل آن ماهی افتاده در تور که تقلاهایش را کرده و حالا دیگر حال و جان تلاش کردن ندارد، در راه مانده ام... در تور آنچه خودم در درون خودم تنیده ام و بال و پرم را بسته است... من به خودم دارم می بازم... به خود خودم...
:::
حاجی یک ماهی نبود. رفته بود سفر. کلاس تعطیل بود. اما الان معلوم می شود که همان کلاس هفته ای دو ساعت، همان دو ساعت دیدن ش در هفته، چقدر دلخوشی بود و چقدر زنده مان می کرد. اما حالا بعد از این چهار هفته غیبت، سقوط آزاد قلبم را حس می کنم. هجوم تقریبا همه امور نفسانی را که قبلا خاموش بودند... این چند روز خیلی فکر می کنم به آن روزی که خدای نکرده بعد از سالیان دراز، بین ما نباشد... آن روز چه باید کرد؟
هو المصور
امروز برای دومین بار و به اصرار یک رفیق خوب و عزیز قدیمی رفتم برای دیدن فیلم "تنگه ابوقریب". بار اول را همان هفته های بعد از جشنواره دیدم. چیز زیادی از فیلم یادم نمانده بود الا اینکه فیلم چندان خوبی نبود. اصلا به دوباره دیدن ش نمی ارزید. فیلمی که البته هم هزینه بالایی برای آن شده بود و هم به خاطر عظمت کار، کارگردانی بسیار پیچیده ای داشت. اما هیچکدام از دیدگاه من، دلیل نمی شود که با فیلم خوبی روبرو شویم. مانند بار پیش وسط های فیلم سرم درد گرفت و دوربینش خیلی خیلی برایم آزار دهنده بود. من واقعا متر و معیار آنهایی که این فیلم را به عنوان بهترین فیلم جشنواره فجر سال قبل اعلام کردند نمی فهمم! به نظرم بیشتر مرعوب عظمت پروژه و جلوه های ویژه تکان دهنده آن شدند تا به جنبه های سینمایی و ارزش های بصری و عوامل محوری فیلم توجه کنند. ضمن اینکه جلوه های ویژه اش هم مطلقا ناتوان از انتقال هیچگونه حس و به غلیان در آوردن هرگونه هیجان یا عاطفه ای بود. حتی حس چندش از جنگ! فیلم تنها در پنج شش دقیقه آخر است که موفق می شود کمی (و فقط کمی) احساس را در وجود انسان به جوش بیاورد تازه آن هم بیشتر به لطف بازی گیرای جواد عزتی که این روزها توانمندی های او را بیش از پیش می توان مشاهده کرد. مطمئنا در آینده از او بیشتر خواهیم شنید! توانایی بازی موفق و موثر او در ژانرهای مختلف از کمدی تا اکشن تا تراژدی یکی از نشانه های آینده درخشانی است که می توان برای او انتظار داشت. باقی بازی ها کم فروغ هستند و کم و بیش چنگی به دل نمی زنند. پاکدل (حسین یا مهدی؟) که کپی بازی و گریم "چهار راه استانبول" را ارائه می کند که نه در آنجا موفق است و نه در اینجا. بقیه بازی ها هم کمی بالاتر یا کمی پایین تر به همین منوال هستند. جز همان جواد عزتی که نسبتا خوب است.
فیلمنامه شعاری است و منطق روایی و داستانی اش به گمانم ضعیف است. اکشن فیلم و جلوه های ویژه اش نسبتا خوبند اما کپی غیر ایرانی فیلم نجات سرباز رایان است. نجات سرباز رایان بسار بهتر مخاطب را درون فضای متلاطم جنگ می کشد و "تنگه ابوقریب" با همه تلاش هایش، آنقدر که باید موفق نیست. چرا روی "غیر ایرانی" تاکید می کنم؟ چون ذهن یک ایرانی با دفاع مقدس به هیچ وجه به صورت یک فرایند نظامی صرف درگیر نیست و نمی شود. ذهن ایرانی با آدم ها کار دارد و واکاوی درونی آنها و حرکت و سیر معنوی شخصیت هاست که برای او جذابیت دارد. همه تلاش ها برای ساخت یک اکشن پر التهاب پر هزینه و حماسی از ماجرای دفاع از تنگه ابوقریب بدون در نظر گرفتن این واقعیت و بدون نزدیک شدن به آدم ها و نمایش دادن سیر وجودی آنها بیشتر به کاریکاتور می ماند. وقتی از کاریکاتور نام می برم قصد توهین ندارم! کاریکاتور فی الواقع همه اجزای یک انسان را دارد اما نا هماهنگی در ثبت اندازه ها، تصویری را نمایش می دهد که حقیقی نیست و گاهی هم خنده دار است. فیلم تنگه ابو قریب هم ناتوان از ارائه همین تصویر متوازن است...
:::
چندی قبل فیلمی از صحبت های سید مرتضی آوینی در یک کلاس درس را تماشا می کردم که در آن سید یک سوال خیلی اساسی را مطرح می کرد. سید از افراد حاضر در جلسه می پرسید که چه می شود که روایت فتح روایت فتح می شود و ماندگار و بسیاری از مستندهای دیگر درباره دفاع مقدس بی تاثیر هستند و فاقد آن چیزی که مخاطب را به درون حقیقت معنای دفاع مقدس بکشاند و لاجرم ناماندگار و کم اثر؟ رندی در آن میانه جوابی می دهد خیلی کوتاه و خاص و به گمان من جامعترین پاسخ برای این سوال در همان دو کلمه خلاصه می شود. هر پاسخ مبسوطی فی الواقع توضیح و تشریح همان جواب است. او می گوید: "سید مرتضایش"!
مشکل "تنگه ابوقریب" دقیقا از همین جا شروع می شود. از "سید مرتضایش" که نیست! والا تیر و ترکش و دست و پای قطع شده هست شاید خیلی بیشتر و بهتر از خیلی فیلم ها، (حتی مستندها) و هم توپ و تفنگ و تانک و خاکریز و هم کلی بازیگر حرفه ای و پول و خیلی چیزهای دیگر که شاید برای خیلی ها اینقدر نباشد. حتی کارگردان سعی کرده است با تکنیک "دوربین روی دست" خود را مانند روایت فتح جا بزند. اما حقیقت این است که همه اینها هست اما "سید مرتضایش" نیست . "سید مرتضا" که با باور خود و با فهم عمیق خود از این فضا و غایات و آرمانهای جاری در آن و با جان پاک، قلب نورانی و ایمان لطیف و دقیق خود، صحنه ها و تصویرهایی که هر تصویر برداری می توانست در جبهه ها بگیرد را به اثری زنده، با شخصیت، قابل ارائه، اثربخش و حسی تصویری و مستندی حقیقی تبدیل کند که بتواند آینه خوبی برای آنچه در بطن این آدم ها و فراسوی این تیر و ترکش ها می گذرد باشد...
همین نسبت برقرار است میان تنگه ابوقریب و به وقت شام... ابوقریب فی الواقع حاصل تجربه بزرگ و پر هزینه یک فیلمساز است درباره موضوعی است که برای او فقط یک جنگ است و به وقت شام حاصل باور و زندگی است! به وقت شام ، با همه ضعف ها و ایرادهایش، فیلم به مراتب بهتری بود به باور من.
