حَضرَتِ آب

یا خیر منزولٍ به *

خبر را که خواندم، بغض کردم. اصل فوتش انقدر غصه دارم نکرد که خبر گزارش پزشکی قانونی. با صد قرص... ای کاش دروغ بود این خبر خودکشی... تصور می کنم که دانه دانه قرص ها را خورده است... در حالی که تکیه داده است به مبل... قبلش هم که نشسته است برای دخترکش گندم، نامه نوشته است...

اما آن چیزی که برای من خیلی تکان دهنده بود، حجم افسردگی و پژمردگی کسی بود که در برابر دوربین (حتی در آخرین فیلمی که از خودش در فضای مجازی گذاشته بود برای تبریک عید نوروز) آنقدر سرزنده و شاداب، برنامه اجرا می کرد... در عکس ها هم نه! در فیلم ها! یعنی ما انسانها گاهی چنان بازی ای می کنیم که خودمان را هم گول می زند... چه برسد به دیگران. واقعا «خودت باش» توصیه مزخرفی است...

(دوست مجازی گرامی و محترمی خبر تکذیبیه پزشکی قانونی را برایم ارسال کردند. ان شا الله که خودکشی نکرده باشند. انسانی که به خودکشی می رسد (معمولا) از چند مرحله حساس و مهم قلبی و روحی عبور کرده است. گرچه در اصل آنچه می خواستم بگویم فرقی نمی کند. این مطلب که ایشان به دلیل افسردگی قرص مصرف می کردند قطعی است. البته چرایی افسردگی خود تحلیل جداگانه ای می طلبد. خاصه درباره این مرحوم. که موضوع بحث این نوشته نیست. اگر از آنها که به دنبال بهانه برای تکرار حرف های کم مایه شان هستند بگذریم، تحلیل و فهم مساله آنقدرها هم ساده نیست. راحت ترین کار محکوم کردن مردمی است که ماجراهای منتشر شده از ایشان را دستمایه قضاوت کردند و دادن شعار بی معنا و هدفمند «قضاوت فقط کار خداست»! البته این که افسردگی هم مال این ماجرا باشد خودش محل سوال است (که نیست). اما درس مهمی که می توان گرفت این است که بعضی مسیرهای اشتباه، راه بازگشت ندارد... یا بگوییم خیلی با سختی و دشواری می توان از آن مسیر بازگشت. البته الخیر کله بیده جل جلاله و این حرف ها صرفا بر اساس نگاه و دست کوتاه "منطق" است (تازه اگر منطقی باشد!). بگذریم...)

در گلوی من
ابر کوچکی است
میشود مرا بغل کنی؟
قول میدهم
گریه
کم کند...

مژگان عباسلو

* بخشی است از نماز میت... "ای بهترین میزبان" ... می خواهم وصیت کنم روی سنگ قبرم بنویسند...

** درباره مرحوم آزاده نامداری است این پست، برای آنها که هنوز متوجه نشده اند... 

***  ایام را و سال نو را تبریک می گویم. ان شا الله سالی پر از خیر و برکت و رشد روحی و معنوی الهی باشه برامون.

**** " الهــی قـد افـنیـت عـمری فی شـرة السهـو عـنـک و ابـلیـت شــبابـی فی سکرة التـبــاعـد مـنک" ... جوانی ام سپری شد... می دانی؟ حالا بهتر می دانم که "در مستی دوری از تو گذشتن" یعنی چه...

***** این تصویر قدیمی

یا من لیس کمثله شیء

یکی از اتفاقات رایج در جامعه روشنفکری دینی ما و مردم متأثر از اون فضا هم اینه:

گاهی بعضی از ما، چون جایگاه، رفعت، نقش و مأموریت ها و دغدغه های انبیاء و اولیاء خداوند متعال (و حتی علما) رو درک نمی کنیم، اونها رو انقدر پایین میاریم تا هم قد خودمون بشند و رفتارها و کارها و تاکتیک هاشون رو بفهمیم! به جای این که خودمون رو بالا بکشیم ...

این اشعار مولانا جالبند که:

کار پاکان را قیاس از خود مگیر

گر چه ماند در نبشتن شیر و شیر

این یکی شیر است اندر بادیه

 آن یکی شیر است اندر بادیه

این یکی شیری است کآدم می خورد

و آن یکی شیری است کآدم می خورد

پ.ن 1: دو بیت آخر منسوبند به مولانا. نمی دانم که واقعا برای مولانا هستند یا نه. اگر هم برای او نیستند برای توضیح نکته بالا مناسبند.

پ.ن 2: بادیه در دو معنای پیاله و بیابان استفاده شده. یعنی یکی شیریست در بیابان و دیگری شیریست در پیاله. بیت سوم هم یعنی یکی شیری است که آدمی را می خورد دیگری شیری است که آدمی آن را می خورد. 

هو اللطیف

کیسه کشمش رو می گذارم روی میز. می گویم چای ات را با کشمش بخور، از کربلا اومده.

میگه: از کربلا خریدی؟ سوغاتی مثلاً؟

می گم: نه! با خودم برده بودم اما نخورده برگردوندم.

می ره توی خودش. آهی می کشه. از ته قلب ش. دود سینه اش اتاق رو پر می کنه. چایی اش رو دست می گیره و یک مشت کشمش بر می داره...

می پرسم: چی شدی یهو؟

میگه: این کشمش ها لیاقت داشتند کربلا برند اما من ... نه...

حاضرم کربلایی که رفتم رو با این آه ش عوض کنم. نه فقط همین کربلا رو که همه کربلا هایی که رفتم رو با این سوزش با این سینه سوخته اش عوض کنم. دوست دارم بهش بگم بیا عوض کنیم. کربلای من مال تو... کربلا های من مال تو... این آه ت این سوز از عمق جان برآمده ات مال من... نمی گم اما. لبخندی می زنم. تلخ. می گم: ناراحت نباش. ان شا الله تو هم میری به زودی.. مطمئنم...

(این خاطره برای سفر اربعین سال قبل است)

پ.ن:  اونقدر حرف نگفته هست تو دلم... مخصوصا امشب... بر خلاف روزهای زیادی که فکر می کنم حرفی ندارم برای گفتن... امشب حرف دارم اما زبانی برای گفتن ندارم... می دانی؟

بسم الله الرحمن الرحیم

در یکی از بیلبوردهای تبلیغاتی میدان نزدیک خانه مان، یکی از تبلغات نسبتا پر شمار این روزهای تهران را نصب کرده اند که چهره سیاه و سفید و یخ یک مردی میان سال با موهای جو گندمی (معلوم نیست رنگ شده اند یا به طور طبیعی آنگونه هستند.) را نشان می دهد که با ریش های بلند و مجعد و دستی روی گونه چپ، مثل یک مجسمه سنگی نشسته است و با دهانی باز (نمایش تعجب از فاصله؟!!) به پشت سرش نگاه می کند. مرا مدام یاد یکی از بازیگران یا شومن های تلویریون یا سینما می اندازد اما نمی دانم چه کسی. زیر این تصویر نوشته اند: «نهایت درخشش یک مرد؛ خانه مد ...» بعد هم آدرس یکی از گران ترین خیابان ها و گرانقیمت ترین مراکز خرید تهران...

تابلوی آن سوی میدان را چهره حاج قاسم سلیمانی پر کرده است با جمله ای از پیام حضرت آقا که او را با عبارت «نمونه ای برجسته از تربیت شدگان اسلام و مکتب امام خمینی» توصیف کرده است...

:::

دیروز که به اینها نگاه می کردم، به نظرم آمد که اینها فقط دو تابلوی تبلیغاتی نیستند؛ اینها نماینده و نماد دو تفکر حاکم بر جهان ذهن ها و قلبهای ما و مردم این سرزمین و نبردی حقیقی در تمام تاریخ هستند. نبردی میان الگوهای ذهنی آنها که دنیا را طمع دارند و آنها که طالب آخرتند...

یکی «نهایت درخشش یک مرد» را در شیک پوشی و برند پوشی و با کلاس بودن می بیند و دیگری حاج قاسم را با همه شجاعت و معنویت و مجاهدت و اثربخشی اش، نمونه ای برجسته (و نه برجسته ترین یا یکی از برجسته ترین حتی) تربیت شده های مسیر و آیین خود معرفی می کند...

:::

علی آقای صفایی را خدا رحمت کند. چه خوب گفته بودند: «بسوزد ریشه کسانی که می گویند مذهب آمده است تا به انسان قناعت بدهد؛ درحالیکه همه انبیا آمده اند به انسان بگویند که به دنیا که هیچ، حتی به بهشت هم قانع نشود...» (کتاب اخبات/ صفحه92)

:::

تفاوت نگاه و جهان یک فرمانده و ولی جامعه با یک سرباز، در این است که وقتی هر دو به یک صحنه نگاه می کنند (تشییع پیکر این مجاهدان و شکوه بدرقه و اقبال این مردم به حاج قاسم سلیمانی و رفقای مجاهد شهید او) سرباز با جملاتی حاکی از ناامیدی و کوتاه بینی می گوید: "انقلاب و ایمان مردم زنده شد" و فرمانده با نگاه امیدوارانه، امید بخش و عمیق خود می گوید: « زنده بودن این انقلاب را به رخ جهانیان کشید...»  تفاوت از زمین است تا آسمان...

یا رب العالمین

+ بابا! خدا رو کی آفریده؟!

- خدا خودش همه رو آفریده کسی خدا رو نیافریده

+ {بعد از کمی مکث و فکر کردن} آخه نمی شه که خدا رو نه کسی آفریده باشه و نه به دنیا اومده باشه! میشه؟

رسیدیم به یکی از قسمت های سخت تربیت بچه ها...

هو الباقی

"هر آنچه هست در ید قدرت خداست" ... سالهاست که این جمله را زده ام جلوی چشم توی خانه. یک طرح سیاه و سفید ابتدایی با تصویری از گوینده اش حاج آقا مرتضی. نفیسه خانم که به دنیا آمد بردیم ایشان توی گوشش اذان بگویند... اذان گفتند و من حواسم نبود عکسی به یادگار بگیرم. اگر هم بود نمی دانم ابهت ایشان اجازه می داد یا نه... دستی هم کشید روی سر محمدحسین و توی گوشش خواند: "أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ "... یادآوری آن عهد به گوش او... سر عقدمان چقدر تلاش کردم تا ایشان زحمت خطبه را بکشند. تهران نبودند. نشد... یا روزهایی که توی مسجد قدیمی اما با صفای میرزا موسی می چرخیدیم... حالا سخت است برای من که بنویسم "مرحوم" حاج آقا مرتضی تهرانی... خیلی سخت. این روزها روزهای حسرت است! حسرت فرصت هایی که گذشت و استفاده نکردیم. فرصت آدم هایی که خدا با آنها آشنایمان کرد و بهره نبردیم... فرصت سالهایی که می شد و می توانستیم و خودمان را محروم کردیم... انگار همیشه یک قدم عقب هستیم...  از سال 85 تا به حال فرصت داشتم که از ایشان استفاده کنم اما چقدر غافل ماندیم و حالا هم که ...

دلم خیلی تنگ خواهد شد براشون...

+

برای برخی که چون از ایشان نظرات سیاسی نشنیده اند نمی دانند و خبر ندارند و فکر می کنند چون استاد اخلاق بود و اهل عرفان با سیاست کاری نداشت عرض می کنم که یادم نمی آید (گرچه زیاد و منظم نبوده است) پای صحبت ایشان نشسته باشم و از امام خمینی با عظمت و بزرگی یاد نکنند. ایشان انقلابی بودند و هیچوقت از سیاست دور نبودند.

خدا رحمتشان کند. این مصاحبه از ایشان همچنان خواندنی است...

هو ربی لا اله الا هو علیه توکلت و الیه متاب*

"مهمترین اصل تربیت ایرانی دو کلمه است: "بروز نده!" در شرح این اصل آمده است: خوشحالیت را بروز نده چون ممکن است بقیه ناراحت یا پررو بشوند، ناراحتی ات را بروز نده چون ممکن است بقیه خوشحال یا دلخور بشوند. بخش زیادی از انرژی هر ایرانی در طول روز صرف بروز ندادن می شود. علم روانشناسی ثابت کرده است که "بروز" از بین نمی رود بلکه از شکلی به شکل دیگر در می آید. بعضی از این شکل های دیگر عبارتند از: لایی کشیدن، دست به یقه شدن، طاسی و سرطان."

نقل شده از ضمیمه طنز مجله داستان / هدیه شب یلدا سال 89

+ توی کتابخانه ام نشسته بودم و بی هدف کتابها را ورق می زدم که این مجله قدیمی دستم رسید و دقیقا همین صفحه اش باز شد. جالب بود برام. فکر نکردم ببینم درست ه یا نه. به صورت کلی هرگونه مطلق گویی برای من شک برانگیز و محل تامل ه. حتی همین  که مطلق بگبم هر گونه مطلق گویی اشتباه است!

++ این مطلب برام جالب بود و هست اما در عین حال که ارتباطی بین این مطلب و جنبه های مثبت "خود بودن" هست من همچنان معنا و مفهومی که ارزشمند باشه برای مطلق "خود بودن" نمی شناسم و در ذهن من بیشتر نوعی فریبکاری فکری و رفتاری ه تا یک سبک زندگی مطلوب. "فریبکاری" در معتای عام اون شامل فریب دادن خود و دیگران...

+++ حداقل ماهی یکبار میریم کتابفروشی و هر بار مثل قبل یکی از بخش های جذاب کتابفروشی ها برای من، قسمت آثار روشنفکرهاست (غالبا جنبه های فلسفی دارند ولی نه همیشه). اما در عین جذابیت، شکلی از اشمئزاز از این آثار هم در درونم وجود داره که اغلب مانع از خریدن آثار یا حتی مطالعه حرف های اونهاست. همواره (تقریبا استثنائی رو یادم نمی یاد) بعد از رها کردن اون بخش این آیه در ذهنم جان می گیره که: "وَ إِذا قیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ کَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لکِنْ لا یَعْلَمُون**" ...

من حتی تو حرف های (به نظر خودم) صحیح اینها نوری نمی بینم... هیچی! با اینکه با آثار و نظرات اونها اغلب نا آشنا نیستم.. برای امروز و دیروز هم نیست. از قدیم... بعضی از اینها تمام عمر روشنفکری خودشون رو صرف گفتگو از خدا و فکر کردن درباره او کردند اما در نظر من حرفهاشون نوشته هاشون بویی از خدا نمی ده که نمی ده که نمی ده... بعضی از اینها اگر خدا رو از ما نگیرند حتی ذره ای ما رو به او نزدیک تر و ما رو موحد تر نمی کنند که نمی کنند که نمی کنند... شاید ایراد از من باشه. مدعی نیستم که حتما حرفام و برداشتهام  درست باشه اما اینجوری می بینمشون...

++++  حاصل این همه طوفان و هیاهو هیچ است / زلف می ماند و انبوه پریشانی ها... 

حسین جنتی

*  سوره رعد / بخشی از آیه 30 : او پروردگار من است معبودی جز او نیست فقط بر او توکل کردم و بازگشتم فقط به سوی اوست...

**  سوره بقره / 13 : و چون به آنان گفته شود، شما نیز همان‌گونه که (سایر) مردم ایمان آورده‌اند ایمان آورید، (آنها با تکبّر وغرور) گویند: آیا ما نیز همانند ساده‌اندیشان و سبک مغزان، ایمان بیاوریم؟! آگاه باشید! آنان خود بى‌خردند، ولى نمى‌دانند.

یا دلیل المتحیرین

چی میشه که آدم ها به جایی می رسند که حتی وقتی از خدا حرف می زنند آدم احساس نمی کنه دارن حرف خدایی می زنند؟ گاهی آدم بوی بد و متعفن انحراف رو در لفظ به لفظ کلماتشون حس می کنه... نمیدونم ایراد از من هستش که نسبت به بنده های خدا بدبینم یا واقعا خدا خدا گفتن شون هم حقیقی نیست و دروغ ه؟ اصلا حرف حق یه رنگ و بوی خاصی داره... عطر داره. حرف حق اگر به حق گفته بشه تو جان آدم می شنینه اصلا... شاعر به حق گفته: "رنگ رخساره خبر می دهد از سر ضمیر..."

:::

تو سوره انعام آیات 22 تا 24، یه قضیه جالبی مطرح می شه. یه گروهی از آدم ها هستند که میان پیش خدا و "قسم می خورند" که از مشرکین نبودند اما خداوند متعال می فرماید "ببین چگونه به خودشون دروغ میگن"! این امر اونجایی اهمیت بیشتری پیدا می کنه و جالبتر می شه که خداوند متعال توی سوره نبا می فرماید: "لا یتکلمون فیها الا من اذن له الرحمان و قال صوابا". یعنی تو روز قیامت هر کسی حرف بزنه "درست حرف می زنه". درست حرف زدن هم اون قدر که من می دونم یعنی مطابق ملکات قلبی اش صحبت می کنه (نه اینکه راست می گه لزوما)... یعنی اون آدم ها -نه تنها باورشون که- "ملکه قلبی شون" این بوده که مشرک نیستند (موحد و مومن هستند) اما در حقیقت مشرک بودند...

وقتی حقیقت جلوه کنه و درون و باطن ما تمام و کمال نمایش داده بشه، چی می بینیم؟ خودمون رو می شناسیم اصلا؟ یا فرار می کنیم از خودمون؟ یا خودمون رو تکذیب می کنیم... می گیم نه! این من نیستم...! از خودمون چه تصوری ساختیم و اونجا با کی رویرو می شیم؟ با چی روبرو می شیم...؟ ببین چه خواهد شد که آدم کسی رو که بیش از تمام عالم دوست داره؛ بلکه تمام عالم رو برای او می خواد و می طلبه تکذیب می کنه... ما مشغول و دلخوشیم به آیینه ای که ظاهرمون رو نشون می ده و فراری و غافلیم از آیینه ای که حقیقتمون رو نمایش می ده... اگر راست باشه این حرف ها چه اوضاعی ه اون طرف خط ...

+

هر که دانست که منزلگه معشوق کجاست

مدعی باشد اگر بر سر پیکان نرود

صفت عاشق صادق به درستی آن است

که گرش سر برود از سر پیمان نرود

سعدی

دلمون زیادی گرفته...

هو اللطیف

توی نظر مردم زیاد عاقل جلوه می کنم! خیلی ها فکر می کنند عاقلم. اما در واقع حقیقت نداره. من یک مرد خیلی احساساتی ام! دیروز دوباره این بهم ثابت شد. نه اینکه عقل نداشته باشم! نه! اما احساس گاهی زیاد غلیه داره در وجود من. البته خودم بهش می گم احساسات عاقلانه! که درست نیست! لااقل خیلی وقت ها درست نیست. اگرچه که به عنایت الهی  این حس ها اغلب بر آمده از اصول و چهارچوب های اصلی زندگیم هستند و اگر از این چهارچوب ها خارج بشن اگرچه که ممکنه گاهی غلبه هایی پیدا کنند اما من به شدت باهاشون مبارزه می کنم و اجازه ظهور نمی دم!

چهار ماهه اومدم به محل کار جدید. یعنی چهار ماه بیشتر نیست که می شناختمش. توی این مدت هم ارتباط کاری زیادی نداشتیم. معمولی و حتی کم. اما از هفته پیش که استعفا نوشت، حسابی ناراحتم و دیروز که برای آخرین بار خداحافظی کرد دلم حسابی گرفت... خودم هم فکر نمی کردم رفتن و ندیدن یک آدم - لااقل در حد یک همکار دور- اینقدر ناراحت و غصه دارم کنه...

:::

مگر به روی دلآرای یار ما ور نه

به هیچ وجه دگر کار بر نمی آید...

حافظ

هو الهادی

گفت: اینجا خادمی؟

تعجب کردم! کجای سر و وضعم به خادم ها می خورد؟ نگاهش کردم. یک کوله کوچک مندرس و یک پتوی نازک نخ نما روی کولش بود. توی دلم گفتم لابد پول می خواد.

با لبخند جواب دادم: نه! خادم نیستم.

پشتش را کرد به من و همانطور که می رفت گفت: ولی من همه جا خادمم... لبخندش را می شد از همان پشت حس کرد.

رکب خورده بودم ... آب سردی بود انگار روی سرم ...